Petina mladih u Crnoj Gori – njih 20,59 odsto, izrazilo je želju da napusti državu zbog loših socijalnih, životnih i ekonomskih standarda i uslova, pokazali su rezultati Studije o mladima iz jugoistočne Evrope 2024. Fondacije “Fridrih Ebert”.

Istraživanje je sprovedeno na uzorku od 8.943 mladih iz jugoistočne Evrope, starosti od 14 do 29 godine, a pokazalo je da njih 23 odsto bolju platu vidi kao jedan od ključnih razloga za iseljenje iz države.

“Ovim se sugeriše da faktori specifični za jednu državu poput ekonomskih prilika, političke stabilnosti i socijalnih uslova, igraju ključnu ulogu u oblikovanju emigracionih namjera mladih pojedinaca”, piše u Studiji o mladima jugoistočne Evrope.

Od svih zemalja jugoistočne Evrope najviše je mladih u Sjevernoj Makedoniji – njih 42,67 odsto, koji žele da napuste državu. U Bosni i Hercegovini zabilježeno je 31,18 odsto mladih pojedinaca koji žele da emigriraju, a u Albaniji je takvih 36,95 procenata. U Hrvatskoj je 21,62 procenata mladih izrazilo potrebu da napusti državu. Situacija je slična i na Kosovu, gdje je 27,83 odsto mladih nezadovoljno životnim standardima. U Srbiji i Sloveniji 25 odsto mladih pokazalo je potrebu da napusti državu, a u Grčkoj taj broj iznosi 31,26 odsto. Situacija u Bugarskoj i Rumuniji je, ipak, drugačija i pokazalo se da mladi pokazuju najmanju volju za emigracijom.

Da ekonomski faktori i prilike imaju bitnu ulogu u emigraciji mladih, istaklo je 67 odsto ispitanika.

“Analiza emigracionih motiva skreće pažnju na ekonomske faktore, gdje je više od dvije trećine (67,13 procenata) ispitanika kao emigracione razloge istaklo finansijski i profesionalni napredak. Volja za unapređenjem životnog standarda navodi se kao primarni motiv za 27,78 procenata ispitanika… Bolje mogućnosti zaposlenja (11,44 procenata) i više obrazovnih prilika (sedam odsto) ostali su razlozi zbog kojih se mladi opredjeljuju da napuste državu…”, navodi se u istraživanju.

Za 62 procenata ispitanika korupcija je najveći problem s kojim će se njihove zemlje suočiti narednu deceniju, a praćena je nezaposlenošću i emigracijom. Mladi ljudi često se prvi put susreću sa korupcijom u obrazovnom sistemu, čak 61 odsto ispitanika smatra da se ocjene i ispiti na institucijama i univerzitetima u njihovim zemljama mogu kupiti.

Prema tom ispitivanju, žene pokazuju veću spremnost da unaprijede sopstveni životni standard (29,97 procenata) i veći akcenat stavljaju na obrazovne mogućnosti (8,46 procenata).

“Nasuprot njima, muškarci su zabrinuti zbog korupcije i klijentelizma u državi, sa njih sedam odsto koji to navode kao glavni razlog emigracije. Kulturološki faktori su, takođe, preovladavajući kod žena”, stoji u dokumentu.

Povjerenje u demokratiju kao politički sistem, navodi se, u padu je širom regiona, ali mladi i dalje u velikoj mjeri podržavaju demokratske vrijednosti.

Iz “Fridrih” fondacije rečeno je da mladi koji žive u zemljama koje nijesu članice Evropske unije (EU) pokazuju veći odziv kada je u pitanju glasanje na izborima.

“… U odnosu na svoje vršnjake u zemljama članicama EU. Moguće članstvo u EU i dalje budi optimizam u državama regiona koje nisu članice, a mnogo mladih povezuju upravo EU s boljom budućnošću. Nasuprot tome, mladi unutar EU država postaju sve više pesimistični kada je u pitanju trenutno ekonomsko stanje i tržište rada u njihovim zemljama”, rekli su.

Kako piše u istraživanju, ako jugoistočna Evropa želi da ostvari značajniji ekonomski napredak “moraće da obrati pažnju na glas i odabir mladih koji su ključni u tome”.

“Samo razumijevanjem i rješavanjem složenih situacija koje utiču na stavove i odnose mladih prema demokratiji, političkom učešću i emigraciji, donosioci odluka i lideri civilnog sektora i društva mogu raditi na stvaranju inkluzivnijeg, prosperitetnijeg i demokratski snažnijeg jugoistočnog dijela Evrope”, zaključuje se u istraživanju.