NVO „Eko-tim“, kao koordinator Platforme za pravednu tranziciju, podnio je juče Vladi Crne Gore, Inicijativu za izradu Plana pravedne tranzicije za opštinu Pljevlja. Ova inicijativa je odgovor na sve alarmantniju socio-ekonomsku situaciju u Pljevljima, koja se pogoršava zbog zavisnosti od industrije uglja.

“Vrlo loša socio-ekonomska situacija, negativni trendovi u vezi sa migracijom stanovništva, nemogućnost zapošljavanja u bilo kojoj drugoj grani privrede osim u industriji uglja, degradirana životna sredina i loš kvalitet vazduha koji utiče na zdravlje ljudi, neki su od razloga za što hitniju socio-ekonomsku tranziciju i sistemsko restrukturiranje ekonomije Pljevalja”, ističu iz organizacije Eko-tim.

Velika zavisnost od jedne industrije u Pljevljima doprinijela je tome da se druge grane privrede u Pljevljima nijesu razvile, što je između ostalog rezultiralo odlaskom mnogih mladih ljudi iz Pljevalja. Loša ekonomska situacija i nedostatak razvoja drugih privrednih aktivnosti u gradu, osim industrije uglja, djelimično su doprinjeli nedostatku ulaganja u infrastrukturu što je posljedično uticalo na dodatno ekonomsko slabljenje i depopulaciju grada.

Ekonomski model daljeg korišćenja uglja osporava nauka o klimi koja zahtjeva ambiciozno smanjenje emisija gasova sa efektom staklene baste. Crna Gora se međunarodnim ugovorom o Energetskoj zajednici obavezala na smanjenje emisija gasova sa efektom staklene bašte za 55 % do 2030. godine, a Sofijskom deklaracijom prihvatila obavezu klimatske neutralnosti do 2050. godine. Smanjena upotreba uglja, odnosno prestanak njegovog korišćenja je nesporno veliki izazov jer u tom slučaju sektor energetike  mora pretrpjeti značajne promjene, a zaposleni u njemu se prilagođavati novonastalim promjenama koje između ostalog stvaraju strah od  gubitka posla.

“Važno je istaći da je industrija uglja u Pljevljima izvor zaposlenja za trećinu ukupne radne snage, ali da dalja upotreba uglja postaje sve neodrživija kako sa ekonomske, tako i sa ekološke strane. Smanjena upotreba uglja predstavlja veliki izazov, ali i priliku za transformaciju lokalne ekonomije i stvaranje novih radnih mjesta. S tim u vezi, pravedna tranzicija mora biti dobro isplanirana kako bi se izbjegli socijalni i ekonomski rizici i kako bi se obezbijedila sigurnost i mogućnosti za građane Pljevalja. Plan pravedne tranzicije, čiju smo pripremu predložili Vladi, treda da predstavlja strateški razvojni dokument koji uključuje razvoj novih industrija, poboljšanje infrastrukture, kao i programe za prekvalifikaciju radne snage”, navode iz Eko-tima.

„Pravedna tranzicija nije samo ekonomska nužnost, već i moralna obaveza prema građanima Pljevalja i budućim generacijama“, zaključuje se u saopštenju.