Građani su od crnogorskih banaka u martu uzeli kredite u vrijednosti od 76,7 miliona eura, što je do sada ubjedljivo najveći mjesečni iznos kredita odobrenih građanima, pokazuju podaci Centralne banke. Prethodni rekord bio je februar ove godine kada su građani iz banaka dobili 68,5 miliona eura kredita.

Sagovornik “Vijesti” iz bankarskog sektora navodi da je do ovog rasta kredita odobrenih građanima došlo zbog značajnog povećanja interesovanja penzionera, naročito za keš kredite. On je kazao da povećanje interesovanja penzionera za kreditie traje od sredine februara, kada je značajan broj dobio uvećan iznos minimalne penzije. Procjenjuje i da su penzioneri od tada iz banaka uzeli kredite u vrijednosti od oko 40 miliona eura.

U januaru su ukupno odobreni krediti svim građanima vrijedili 38,7 miliona eura, dok je prošle godine taj iznos najčešće kretao oko 50 miliona a najveći je bio u novembru 59,6 miliona eura.

Najveći dio kredita odobrenih građanima u martu bili su keš krediti u iznosu od 47,6 miliona eura. Njihov iznos bio je rekordan i u febuaru ove godine kada je vrijedio 41,6 miliona, dok su u januaru keš krediti odobreni u ukupnom iznosu od 22,3 miliona.

Veliki broj penzionera postao kreditno sposoban

Skupština je u decembru usvojila izmjene Zakona o penzijskom osiguranju kojim je minimalni iznos penzije povećan sa 296 na 450 eura, odnosno za 52 odsto, od januara ove godine. Penzioneri su ovaj iznos prvi put primili oko 20. februara, kada je dijeljena januarska penzija. Ovo povećanje odnosilo se na oko 40 hiljada penzionera.

“Nekoliko banaka u Crnoj Gori je odmah nakon usvajanja zakona shvatilo da je veliki broj penzionera ovim povećanjem postao kreditno sposoban, da su do tada loše živjeli i da će kod njih doći do povećanog interesovanja za kredite. Te banke su već u fabuaru imale spremne posebne kreditne linije za penzionera, sa nešto nižim kamatama i drugim troškovima, ali i poklon vaučerima za trgovinu u marketima. Tako da su odmah poslije 20. febuara uslijedile gužve i značajno veće interesovanje penzionera za kredite”, kazao je sagovornik “Vijesti”.

On navodi da je interesovanje penzionera za kredite bilo veliko u febuaru i martu, a da se sada smanjuje.

“Većina rasta ovog kreditiranja, makar prema podacima iz naše banke, odnosi se na penzionere, jer kod drugih kategorija stanovništva nije došlo do značajnijeg povećanja interesovanja za kredite. Posmatrajući ukupnu sumu, može se procijeniti da su penzioneri uzeli oko 40 miliona eura i to većinom kao keš kredite”, kazao je sagovornik “Vijesti”.

Prema podacima sa sajtova banaka, koje su u februaru napravili posebne kreditne pakete za penzionere, oni se i većinom odnose na keš kredite. U jednom od njih i piše da je “namijenjen korisnicima penzija sa stalnim prebivalištem u Crnoj Gori, koji žele da obezbijede veći iznos gotovine za sve što im je potrebno”.

U zavisnosi od banaka, krediti za penzionere iznose od 300 do 12.000 eura, sa rokovima otplate od šest mjeseci do deset godina. Potrebna dokumentacije je administrativna zabrana na penziju i polisa osiguranja. Korisnik u vrijeme otplate posljednje rate kredita može da ima najviše 78 godina starosti.

Rata na 12.000 koliko i povišica

Nominalne kamatne stope na ove kredite za penzionere, prema ponudama banaka iznosile su od 8 do 11 odsto, a efektivne sa svim kamatama od 10 do 11,5 odsto. Odnosno bile su za jedan do dva procentna poena niže nego ranije i niže nego za keš kredita ostalih građana.

Tako da penzioneri za kredit od 3.000 eura uzet na tri godine, imaju mjesečnu ratu od 95 eura, a ukupno banci vrate 3,5 hiljada eura, dok za kredit od maksimalnih 12 hiljada eura imaju ratu od 165 eura i banci ukupno vrate ukupno 19,8 hiljada eura.

“Penzioneri koju su ranije primali minimalne iznose penzija nisu bili mnogo interesantni bankama jer nisu imali značajnu kreditnu sposobnost i uzimalu su kredite u nižim iznosima. Sada i kada uzmu kredit od maksimalnih 12 hiljada eura na deset godina imaju ratu od oko 160 eura koliko im i iznosi januarsko povećanje penzije”, kazao je sagovornik “Vijesti” iz bankarskog sektora.

U martu je građanima odobreno i 5,8 miliona eura kredita za refinansiranje, 1,2 miliona eura za kupovinu robe široke potrošnje, 10,5 miliona eura stambenih kredita, dva miliona eura hipotekarnih nenamjenskih kredita… Ovi krediti bili su na uobičajnom nivou u odnosu na prethodne mjesece i ovaj period godine.

Banke stabilne, depoziti za 1,1 milijardu veći od kredita

Ukupan iznos kredita koji su privreda i građani dugovali bankama na kraju marta je iznosio 4,25 milijardi eura. Ovaj iznos je za 400 miliona veći u odnosu na isti mjesec prošle godine.

Ovi podaci ukuzuju da se konstantno nastavlja rast kreditne aktivnosti crnogorskih banaka, kao i da je bankarski sistem u Crnoj Gori veoma stabilan.

Građani su bankama na kraju marta ove godine bili dužni 1,74 milijarde eura, odnosno za 165 miliona više nego prije godinu.

Domaća privatna privreda ima kredite kod banaka u vrijednosti od 1,36 milijardi eura što je za 74 miliona više u odnosu na mart prošle godine.

Nerezidenti, odnosno strane firme i građani, duguju crnogorskim bankama 795 miliona eura, što je rast od 120 miliona eura za godinu.

Ukupni depoziti u bankama na kraju marta iznosili su 5,33 milijarde eura i u blagom su padu u odnosu na kraj prošle godine kada su iznosili 5,47 milijardi. U odnosu na prije godinu depoziti u bankama su veći za 145 miliona eura.

Najviše novca u bankama drže domaći građani, 1,86 milijardi, što je za 165 miliona više nego u martu prošle godine. Međutim, od ukupnog iznosa depozita građana svega 375 miliona je oročeno, što je za 20 miliona manje. Ostalo 1,48 milijardi su depoziti po viđenju.

Privatna preduzeća u bankama imaju 1,33 milijarde depozita, što je za 170 miliona manje nego prije godinu.

Firme u državnom vlasništvu u bankama imaju 243 miliona eura što je 48 miliona više. Centralna Vlada i opština u bankama drže 420 miliona eura, što je rast za godinu od 120 miliona.

Strana pravna lica u crnogorskim bankama imaju 513 miliona eura, što je rast od 40 miliona za godinu.

Strani građani u domaćim bankama imaju 827 miliona eura, odnosno za 21 milion više nego u martu prošle godine.