Crnogorski elektrodistributivni sistem sprovodi aktivnosti na implementaciji dva velika projekta koja će doprinijeti da distributivni sistem bolje odgovori potrebama korisnika. Riječ je o implementaciji SCADA sistema za daljinsko upravljanje 35 kV i 10 kV mrežom i softvera za analizu i praćenje prekida u distributivnom sistemu (ISSCEDIS).

Realizacijom tih projekata omogućiće se kvalitetniji pristup podacima, na osnovu kojih će biti unaprijeđen i rad distributivnog sistema.

Takođe, znatno će se smanjiti vrijeme trajanja prekida u napajanju korisnika.

„Ogroman trud zaposlenih u Sektoru za upravljanje uložen je već u projekat ISSCEDIS, koji predstavlja interfejs između budućeg SCADA sistema i CEDIS-a kao korisnika (što mu i sami naziv govori iSs Informacioni SCADA Sistem). Složen je bio taj posao, naročito u prvoj fazi, kada je trebalo sistematizovati i ažurirati postojeće podatke o svim mrežama u Crnoj Gori i uraditi pripadajuće jednopolne šeme postrojenja i srednjenaponskih mreža. Priprema toga projekta počela je još 2016. godine, kada se krenulo sa crtanjem jednopolnih šema srednjeg napona i prikupljanjem tehničkih podataka o trafostanicama i vodovima. Osim jednopolnih šema sada postoje i tehničke baze podataka za preko 5.000 trafostanica 10(6)/0.4 kV i o skoro 10.000 dionica u mreži”, kazao je Stanko Duričić, šef Službe za operativnu energetiku, planiranje i analizu rada mreže.

SCADA sistem podrazumijeva daljinski nadzor i upravljanje elementima sistema. To znači da će se na jednom mjestu u realnom vremenu objedinjavati sve informacije iz sistema, uz mogućnost daljinskog uključivanja, odnosno isključivanja bilo kojeg njegovog elementa na području Crne Gore.

Na taj način omogućilo bi se da, u slučaju poremećaja u mreži, dispečer može brzo da reaguje i odradi intervenciju, čime se postiže da korisnik u što kraćem roku dobije napajanje električnom energijom.

Implementacijom softvera za analizu i praćenje prekida u distributivnom sistemu, što je jedan od modula ISSCEDIS-a, uz formiranje dispečerskih centara na svim naponskim nivoima i jedinstvenog call centra, stvoriće se preduslovi za kvalitetnije upravljanje mrežom, uz pouzdanije napajanje korisnika.

Imajući u vidu kompleksnost i veličinu distributivnog sistema, kao i sve više obnovljivih izvora električne energije koji se priključuju na distributivni sistem, navedni projekti će dodatno doprinijeti razvoju i stabilnosti distributivnog sistema Crne Gore.

„Trenutno su sve trafostanice srednjeg napona u Crnoj Gori opremljene najsavremenijim mjernim uređajima, što je preduslov za realizaciju ovako značajnih projekata. Taj srednjenaponski AMM sistem ima funkcije nadzora nad mrežom CEDIS-a, što se ogleda u daljinskom prikupljanju obračunskih stanja korisnika, dijagrama potrošnje (load profile), kontrole pristupa obračunskim mjernim mjestima, kao i stanja prekidača na svim SN izvodima u trafostanicama (evidencija planiranih i neplaniranih isključenja i uključenja u mreži). Proteklih mjeseci je urađeno testiranje i evidentna je njegova uspješnost u ovoj fazi. Centralni AMM sistem vršiće nadzor AMM brojila, čime će se na jednom mjestu prikupljati svi karakteristični mjerni podaci iz distributivnog sistema. Na osnovu tih podataka iz AMM-a i softvera ISSCEDIS-a, u dispečerskim centrima, uz pomoć interaktivne mreže svih srednjenaponskih nivoa, distributivnim sistemom će se upravljati na mnogo pouzdaniji i efikasniji način”, zaključuje Đuričić.

Nakon realizacije oba projekta, kvalitet isporuke električne energije će se znatno poboljšati, što je i vodeća misija CEDIS-a, usmjerena prema svim korisnicima u Crnoj Gori, saopštila je Služba za korporativne komunikacije.