NE MOŽE DA SE DIŠE OD SMOGA-SAMO AGENCIJA NIŠTA NE VIDI

    5 godina pre 814 pregleda Izvor: PV Informer

Redakcija portala je godinama unazad redovno kroz kontakte sa nadležnim u lokalnoj upravi, kontakte sa nadležnom Agencijom za zaštitu prirodu i životne sredine, Upravom za inspekcijske poslove, velikim industrijskim zagađivačima, kao i saradnjom sa Ekološkim organizacijama ukazivala na ogromnu zagađenost vazduha i opasnosti za zdravlje ljudi, posebno rizičnih grupa. Redakcija je više puta apelovala na nadležno Ministarstvo da sjedište Agencije za zaštitu prirode i životne sredine premjesti u Pljevlja, jer bi aktivnost ove nadležne Agencije bila sigurno značajno veća kad bi neposredno osjetili rizik po vlastito zdravlje.

Očigledno da teška ekološka i zdravstvena situacija, posebno u Pljevljima nije mnogo zabrinjavala nadležne a od Vladinih kratkoročnih, srednjoročnih i dugoročnih mjera donesenih prije 5 godina zaživljele su samo kratkoročne mjere i nisu dale značajne efekte. Koliko je stanje alarmantno kad je u pitanju zagađenost vazduha pokazuju podaci Svjetske zdravstvene organizacije da na globalnom nivou svaki drugi stanovnik u svijetu umire od zagađenosti vazduha.

Teška ekološka situacija nije propraćena adekvatnom medijskom pažnjom, posebno u onim medijima koji se praktično finansiraju iz lokalnog budžeta ili od državne pomoći ili datih olakšica. Takođe je evidentno da ni nadležno Ministarstvo održivog razvoja i turizma u državi koja se u Ustavu deklarisala kao ekološka, ponaša dosta pasivno u odnosu na težinu problema. Izdvajanja iz državnog budžeta decenijama unazad za zaštitu životne sredine takođe su bila minimalna.

U prošloj godini Agencija je pojačala mrežu Mjernih stanica u Crnoj Gori i osavremenjavanje postojećih što je rezultiralo evidentiranjem većeg broja gradova sa velikom zagađenošću životne sredine.

Evidentirana je pored ranije evidentiranih Pljevalja i Nikšića pojačana zagađenost vazduha u Bijelom Polju i Podgorici na dvije gradske lokacije u kojima se nalaze Mjerne stanice. I konačno je situacija sa zagađenošću vazduha pokrenula i podgoričke medije da se više bave ovom temom.

Koliko je teška ekološka situacija u Crnoj Gori pokazuju dostupni podaci za decembar prošle godine koje je objavio Centar za ekotoksikološka ispitivanja iz Podgorice: „Kvalitet vazduha tokom decembra karakterišu prekoračenja srednjih dnevnih koncentracija PM10 čestica iznad dozvoljene granične vrijednosti i to: u Bijelom Polju (24 dana), Pljevljima (21 dan), Podgorici na Zabjelu (16 dana), Podgorici u Bloku V (12 dana) i Nikšiću (14 dana). Laboratorijski rezultati ukazuju i na visok sadržaj benzo(a)pirena u uzorcima PM10 čestica“.

Pored ovih podataka veoma su alarmantni i podaci za opštinu Pljevlja, najzagađeniju crnogorsku opštinu, dostavljeni iz Instituta za javno zdravlje Crne Gore, po kojima svaki četvrti građanin Pljevalja koji je obolio od tumora pluća je obolio zbog udisanja zagađenog vazduha. Takođe dostupni podaci iz Instituta za javno zdravlje za opštinu Pljevlja koji su dostavljeni redakciji portala „PV Informer“ za 2018.godinu su veoma alarmantni, posebno kad su u pitanju bolesti djece i bolesti maligniteta za odrasle:

Na osnovu postojećih načina vođenja evidencija u oblasti zdravstva i zdravstveno – statističkih podataka koji su Institutu dostavljeni iz Doma Zdravlja Pljevlja i Opšte bolnice Pljevlja predstavljeni su podaci i o broju prvih posjeta izabranom doktoru za odrasle DZ Pljevlja zbog oboljenja iz grupe Tumora, Bolesti sistema krvotoka i Bolesti sistema za disanje, kao i broj otpusta za odrasle iz OB Pljevlja:

Registar za Tumore je u razvojnoj fazi i sa velikim zakašnjenjem je prikazao podatke tek za 2013. godinu, a takođe i Zdravstveni godišnjak Instituta za javno zdravlje je zadnje podatke objavio za 2016. godinu tako da je teško znati da li se broj oboljevanja od najtežih bolesti značajno povećao zadnjih godina. Ali i podaci dostavljeni za opštinu Pljevlja su i više nego alarmantni i zahtjevaju hitnu reakciju opštinskih i državnih organa.

Takođe srednje dnevne vrijednosti zagađujućih materija zabilježene sa Mjerne stanice u Pljevljima pokazuju težinu problema i veličinu rizika od oboljevanja građana, posebno rizičnih grupa djece, tudnica i starih osoba.

Potrebno je napomenuti da tabela pokazuje srednje dnevne vrijednosti i da su satne koncentracije štetnih materija u vazduhu iznad Pljevalja posebno za PM10 i PM2,5 čestice bile neuporedivo veće i dostizale su u pojedinim djelovima dana i vrijednosti od preko 600 mikro grama po metru kubnom u odnosu na srednje dnevne vrijednosti od 50 mikro grama po metru kubnom, što ukazuje da je zdravlje građana koji su u to vrijeme boravili na otvorenom bilo neuporedivo ugroženo, nego što pokazuju srednje dnevne vrijednosti. Ono što je sigurno je da je stanje alarmantno i potrebna je hitna reakcija svih nadležnih institucija.

Ono što je opština Pljevlja već uradila,a kako smo obavješteni iz Sekretarijata za uređenje prostora opštine Pljevlja je činjenica da je opština u sklopu svojih aktivnosti za očuvanje zdravlja vlastitih građana, još 11 marta 2019.godine nadležnim državnim instancama poslala inicijativu za izradu Akcionog plana za opštinu Pljevlja za PM čestice, sa mjerama koje bi ublažile rizik od urušavanja zdravlja građana, kao što to već postoji za sumpor dioksid za opštinu Pljevlja.Sasvim je očito da se nadležnim državnim organima nije žurilo da takvim mjerama ublaži tešku ekološku i zdravstvenu situaciju u Pljevljima i Crnoj Gori, iako bez adekvatnih mjera nema zatvaranja poglavlja 27 za pristup Crne Gore Evropskoj uniji.