Foto : Pixabay –

Južna Evropa se sprema za izuzetno suvo ljeto. Neki regioni već pate od nestašice vode, a poljoprivrednici očekuju najgore prinose u posljednjih nekoliko decenija. Dok klimatske promjene čine region toplijim, godine uzastopne suše su iscrpile rezerve podzemnih voda. Zemlja se osušila u Španiji i južnoj Francuskoj, dok nizak nivo rijeka i akumulacija ugrožava proizvodnju hidroenergije ovog ljeta.

Sa temperaturama koje se penju prema ljetnjim prosecima, naučnici upozoravaju da Evropa ide ka još jednom brutalnom ljetu. Prošlo ljeto je bilo najtoplije zabilježeno, što je izazvalo sušu za koju su istraživači Evropske unije rekli da je najgora u najmanje 500 godina.

Do sada je najteža situacija u Španiji.

„Situacija sa sušom će se pogoršati ovog ljeta“, rekao je Horhe Olčina, profesor geografske analize na Univerzitetu Alikante u Španiji. U ovom trenutku, male su šanse da će kiša riješiti osnovnu sušu.

„U ovo doba godine jedino što možemo da imamo su lokalne oluje, koje neće riješiti deficit padavina“, rekao je Olcina za Rojters.

Tražeći hitnu pomoć od Evropske unije, španski ministar poljoprivrede Luis Planas upozorava da je „ova suša takvih razmjera da se njene posljedice ne mogu rešiti samo nacionalnim sredstvima.“

Južna Evropa nije jedina koja ove godine pati od ozbiljne nestašice vode. Afrički rog prolazi kroz najgoru sušu u posljednjih nekoliko decenija, dok je istorijska suša u Argentini uništila usjeve soje i kukuruza.

Češće i teže suše u mediteranskom regionu – gdje je sada prosječna temperatura za 1,5 stepeni Celzijusa viša nego prije 150 godina – u skladu su sa predviđanjima naučnika da će klimatske promjene uticati na region.

„Što se tiče klimatskih promjena, to se veoma dobro uklapa u ono što očekujemo“, rekla je Hejli Fauler, profesorka uticaja klimatskih promjena na Univerzitetu Njukasl.

Uprkos ovim dugoročnim prognozama, pripreme kasne. Mnogi poljoprivredni regioni tek treba da usvoje metode za uštedu vode kao što je precizno navodnjavanje ili da pređu na usjeve otpornije na sušu kao što je suncokret.

„Vlade kasne. Kompanije kasne“, rekao je Robert Vautard, klimatolog i direktor francuskog Instituta Pjer-Simon Laplas. Neke kompanije i ne razmišljaju o promjeni modela potrošnje, samo pokušavaju da pronađu neku čudesnu tehnologiju koja će donijeti vodu.

Francuska izlazi iz najsušnije zime od 1959. godine, sa upozorenjima na sušu koja su već aktivirana u četiri departmana, ograničavajući neprioritetnu upotrebu vode – uključujući i za poljoprivredu.

Portugal takođe doživljava raniji dolazak suše. Otprilike 90% teritorije pati od suše, a jaka suša pogađa jednu petinu zemlje – skoro pet puta više nego godinu dana ranije.

U Španiji, u kojoj je do aprila ove godine palo manje od polovine prosječnih padavina, hiljade ljudi se oslanja na vodu za piće iz kamiona, dok su regioni poput Katalonije uveli ograničenja za vodu. Neki farmeri su već prijavili gubitke usjeva do 80%. Među pogođenim kulturama su žitarice i uljarice.

„Ovo je najveći gubitak u žetvi u posljednjih nekoliko decenija. Situacija je još gora nego prošle godine“, rekao je o situaciji u Španiji Peka Pesonen, koji je na čelu evropske poljoprivredne grupe Kopa-Kogeca. Španija proizvodi polovinu maslina i jednu trećinu voća u EU.

Sa svojim rezervoarima u prosjeku od 50 odsto kapaciteta, zemlja je prošle nedjelje izdvojila više od dve milijarde eura za finansiranje hitnih mjera. On još čeka odgovor Evropske komisije na njegov zahtjev da se krizni fond od 450 miliona eura iz budžeta EU iskoristi za poljoprivredne subvencije. Komisija je saopštila da pažljivo prati situaciju.

„Ozbiljna suša u južnoj Evropi je od posebne zabrinutosti, ne samo za tamošnje poljoprivrednike, već i zbog toga što bi mogla povećati ionako veoma visoke potrošačke cijene“, rekla je portparolka Komisije Mirijam Garsija Ferer.

Slične nevolje mogle bi da nastanu i u Italiji, gdje i do 80 odsto vodosnabdijevanja ide za poljoprivredu. Uz ovogodišnji tanak snježni pokrivač i nisku vlažnost zemljišta, italijanski poljoprivrednici planiraju da smanje površine za sjetvu za 6 odsto u odnosu na prošlu godinu.

Poslije dvije godine nestašice vode, djelovi sjeverne Italije ušli su u maj sa 70 odsto deficita u rezervama snežne vode i 40 odsto deficita vlage u zemljištu, rekao je Luka Broka, direktor istraživanja u Nacionalnom istraživačkom savjetu Italije. Sa tako osušenim zemljištem kiša se ne upija, što ima razorne posljedice. Vlasti u Italiji saopštile su da je više od 10 ljudi poginulo u poplavama u italijanskoj regiji Emilija-Romanja.