Redakciji portala se obratilo nekoliko podstanarskih porodica koje su u stanju socijalne potrebe, a zbog ekstremnog povećanja cijena stanarina u poslednje vrijeme su na granici preživljavanja.Posebno se to odnosi na porodice koje su rodom iz Pljevalja, a žive u Podgorici.

 Zbog izuzetno velikog povećanja cijena zakupa stanova u centralnom i primorskom dijelu Crne Gore, nastalog posle ratnih sukoba u Ukrajini, posebno su ugrožene porodice u stanju socijalne potrebe i samohrane majke sa djecom koje osim alimentacije i dječijeg dodatka nemaju nikakvih drugih primanja.

Iz tog razloga se redakcija portala obratila Centru za socijalni rad za opštine Pljevlja i Žabljak, kao i nadležnima u Sekretarijatu za socijalno staranje opštine Podgorica. Zatraženi su podaci kojim opštinskim i državnim organima bi se eventualno mogle obratiti porodice koje su materijalno ugrožene, zbog visokih stanarina i stalnih briga da mogu biti izbačene iz stanova koje koriste, jer su stanodavci i do 100 posto digli cijene stanarina zbog velike potražnje od strane stranih državljana sa ratnih područja.

Iz Centra za socijalni rad za opštine Pljevlja i Žabljak redakcija je dobila sledeći odgovor :

„S obzirom da se radi o porodicama koje su porijeklom iz Pljevalja a žive u Podgorici, u ostvarivanju prava iz domena socijalne i dječije zaštite mjesna nadležnost se određuje prema mjestu prebivališta, a za lica koja se nađu na teritoriji van svog prebivališta, prema mjestu boravišta…
U skladu sa navedenim zahtjev za ostvarivanje prava iz oblasti socijalne i dječije zaštite može se podnijeti kod mjesno nadležnog Centra za socijalni rad. U ostvarivanju ciljeva socijalne i dječije zaštite između ostalih kategorija posebno se štite i samohrani roditelji sa djecom, bez porodične podrške i odgovarajućih uslova za život. Pojedinac, odnosno porodica koja se, zbog posebnih okolnosti koje utiču na stambeno, zdravstveno i materijalno stanje, nađe u stanju socijalne potrebe može ostvariti niz prava definisanih Zakonom o socijalnoj i dječijoj zaštiti.
Jedno od  osnovnih materijalnih davanja u socijalnoj zaštiti je materijalno obezbjeđenje. Uz ispunjavanje ostalih uslova pravo na materijalno obezbjeđenje može ostvariti pojedinac, odnosno porodica, ako je pojedinac, odnosno član porodice nesposoban za rad; sposoban za rad, pod uslovom da je: trudnica, samohrani roditelj, roditelj koji izdržava dijete, odnosno roditelj koji vrši produženo roditeljsko pravo, u skladu sa zakonom…
Sticanjem prava na materijalno obezbeđenje stiču se uslovi za ostvarivanje subvencije računa za električnu energiju, i to za račun do 60 eura u  iznosu od 40% računa, a za račun preko 60 eura subvencija iznosi 24 eura, kao i na uvećan dječiji dodatak koji za ovu kategoriju iznosi 50,88.
Podnošenjem zahtjeva za ostvarivanje prava na jednokratnu novčanu pomoć Centar za socijalni rad može opredijeliti određena novčana sredstva zavisno od potrebe pojedinca, odnosno porodice i materijalnih mogućnosti države. Zahtjev za ostvarivanjem jednokratne novčane pomoći osim Centru može se uputiti i Ministarstvu rada i socijalnog staranja.
Opština takođe, može, u skladu sa materijalnim mogućnostima, obezbijediti materijalna davanja iz socijalne zaštite, kao što su: jednokratne pomoći; subvencije u plaćanju komunalnih usluga koje pružaju javna preduzeća koja osniva opština i druga materijalna davanja iz socijalne zaštite“.

Osnovna materijalna davanja u socijalnoj zaštiti su:
   1) materijalno obezbjeđenje;
   2) lična invalidnina;
   3) dodatak za njegu i pomoć;
   4) zdravstvena zaštita;
   5) troškovi sahrane;
   6) jednokratna novčana pomoć;
   7) naknada roditelju ili staratelju korisnika prava na ličnu invalidninu.

Osnovna materijalna davanja iz dječje zaštite su:
   1) naknada za novorođeno dijete;
   2) dodatak za djecu;
   3) troškovi ishrane u predškolskim ustanovama;
   4) pomoć za vaspitanje i obrazovanje djece i mladih sa posebnim obrazovnim potrebama;
   5) refundacija naknade zarade i naknada zarade za porodiljsko, odnosno roditeljsko odsustvo;
   6) naknada po osnovu rođenja djeteta;
   7) refundacija naknade zarade i naknada zarade za rad sa polovinom punog radnog vremena.

Iz Sekretarijata za socijalno staranje opštine Podgorica redakcija portala je dobila sledeći odgovor :

„Obavještavamo Vas da je Glavni grad Podgorica jedina lokalna samouprava u Crnoj Gori koja ima socijalni projekat kojim  želi da olakša plaćanje troškova zakupnine za sugrađane koji nemaju riješeno stambeno pitanje, u iznosu od po 50,00 eura mjesečno tokom godinu dana. Ovaj vid podrške pokrenuli smo prošle godine , a konkurs je raspisan i početkom ove godine, te se nadamo da će tako biti i u narednim godinama i da će ovaj primjer slijediti i druge opštine, al ii da će pomoć doći i sa državnog nivoa.

Podsjećamo da je transparentnost čitavog postupka podrške podstanarima obezbijeđena kroz Javni poziv za naknadu dijela troškova zakupnine, u kome su jasno precizirani kriterijumi i postupak  za ostvarivanje ovog prava.
 Kroz nedavno raspisani javni poziv 123 lica su stekli uslove i dobili ovaj vid podrške. Ugovor o zakupu stana je elementarni i najbitniji uslov za dokazivanje podstanarskog statusa, a istovremeno i preduslov za postupanje u skladu sa zakonom.

Takođe podsjećamo da je Glavni grad i ranije učestvovao u rješavanju stambenih pitanja podstanara u Podgorici, dodjelom zemljišta i oslobađanjem plaćanja komunalija, preko sindikalnih organizacija, stambenih zadruga i Udruženja penzionera. Na ovaj način, uz učešće Glavnog grada, stambeno pitanje riješili su brojni zaposleni u prosvjeti, zdravstvu, pravosuđu, MUP-u, zaposleni u privrednim društvima Glavnog grada, kao i  porodice penzionera.
Stanovi u zakup, kroz javni poziv, dodjeljivani su osobama u stanju socijalno potrebe“.

Iz Udruženja podstanara Crne Gore tvrde da je u odnosu na isti period prošle godine zabilježen ekstremno visok rast cijena zakupa stanova. Po podacima sa kojima barata Udruženje podstanara, u odnosu na isti period prošle godine cijene zakupa su porasle između 50 i 100 %. I dok se ranije jednosoban stan mogao naći do 200 eura, sada je to, nemoguća misija. Da bi ste danas zakupili jednosoban namješten stan ni u jednoj gradskoj zoni se ne moze naći ispod 350-450 eura.

Ako se zna da među podstanarima imamo penzionere, samohrane roditelje, lica sa invaliditetom, raseljena lica, studente, onda je sasvim jasno da je veliki broj podstanara u stanju socijalne potrebe i da je potrebno da država nađe način da pomogne takvim porodicama kojima su visoke kirije ogroman problem za život dostojan čovjeka.