Vazduh u Pljevljima je u decembru prošle godine bio veoma zagađen, saopštili su iz Agencije za zaštitu životne sredine, i poručili da je u Crnoj Gori neophodno promijeniti ponašanje prema prirodi i njenim resursima.

Iz Agencije su objasnili da je generalnu ocjenu o kvalitetu vazduha moguće dati odvojeno u sezoni grijanja i u sezoni kada se u domaćinstvima i kolektivnim ložištima ne koriste čvrsta goriva (drvo i ugalj) za grijanje.

„Sezonu bez grijanja karakteriše u svim djelovima Crne Gore veoma dobar i odličan kvalitet vazduha, koji eventualno ugrožavaju akcidentne situacije koje su trenutnog i lokalnog karaktera kakve su na primjer šumski požari“, rekli su iz Agencije.

Oni su ukazali da, u sezoni grijanja, na kvalitet vazduha dominantno utiču prekoračenja koncentracije PM čestica, u odnosu na propisane vrijednosti.

„U tom periodu veoma često je vazduh zagađen ili čak veoma zagađen. Prisustvo ovih čestica u koncentracijama iznad propisanih sa aspekta zaštite zdravlja, najveće je u Pljevljima“, naveli su iz Agencije.

U Pljevljima je, prema uporednim podacima Agencije broj dana sa prekoračenjima srednje dnevne koncentracije PM10 čestica prošle godine bilo 181 prekoračenje, što je za osam manje u odnosu na 2015.

Podaci, kako su naveli, pokazuju da je zagađenje vazduha, sa aspekta zaštite zdravlja, najveće u Pljevljima.

“U pljevaljskoj kotlini su povremeno registrovane i povećane koncentracije sumpor (IV) oksida, što je dodatno uticalo na lošiji kvalitet vazduha”, dodali su iz Agencije.

Oni su saopštili da na kvalitet vazduha najviše utiču emisije koje su rezultat sagorijevanja goriva u velikim i malim ložištima i u motorima sa unutrašnjim sagorijevanjem, emisije iz industrije i nepovoljni meteorološki uslovi.

Kako su rekli iz Agencije, dominantan je uticaj produkata sagorijevanja čvrstih goriva u malim i srednjim ložištima koja su u funkciji grijanja prostorija.

Iz Agencije su ukazali da meteorološki uslovi u velikoj mjeri utiču na kvalitet vazduha i koncentracije zagađujućih materija u prizemnom sloju atmosfere.

Kako su naveli, posebno su značajne meteorološke situacije sa visokim vazdušnim pritiskom u hladnijem dijelu godine kada dolazi do formiranja “jezera hladnog vazduha” ispunjenog gustom maglom i sa jakom temperaturnom inverzijom, gdje se magla može zadržati i po nekoliko dana sa 24-satnim trajanjem.

Iz Agencije su objasnili da meteorološki faktori u uslovima konstantnih emisija zagađujućih materija u vazduh, presudno utiču na koncentracije polutanata u prizemnom sloju atmosfere.

Situacija u Pljevljima u decembrau prošle godine je, kako su naveli, veoma slična istom periodu 2015. godine.

“Tokom decembra 2015. godine nijedan dan nije bio bez prekoračenja srednje dnevne koncentracije PM10 čestica, dok je u decembru 2016. godine 28 dana srednja dnevna koncentracija ovog polutanta bila iznad propisane granične vrijednosti koja iznosi 50µg/m3, a dozvoljeni broj dana sa prekoračenjem tokom kalendarske godine je 35”, rekli su iz Agencije.

Osim prekoračenja srednje dnevne koncentracije, izmjerene su i, dodali su, veoma visoke srednje dnevne koncentracije koje su višestruko veće od propisane vrijednosti.

“Kvalitet vazduha u Pljevljima je tokom zimskih mjeseci veoma zagađen, samo povremeno u situacijama kada su meteorološke prilike povoljne sa aspekta kvaliteta vazduha (prisustvo vjetra veće brzine) dolazi do poboljšanja stanja, ali, nažalost, to nijesu karakteristične i tipične pojave za pljevaljsku kotlinu, već samo povremene”, rekli su iz Agencije.

Na pitanje na koji način se može unaprijediti stanje u ovoj oblasti, iz Agencije su saopštili da je unapređenje stanja i rješavanje tog problema u direktnoj vezi sa izgradnjom sistema daljinskog grijanja u svim urbanim zonama u Crnoj Gori, nakon čega bi se stekli uslovi za restrikciju i potpunu zabranu upotrebe čvrstih goriva u urbanim područjima.

“Neophodna je i apsolutna primjena ekoloških standarda u svim industrijskim aktivnostima, unapređenje saobraćajne infrastrukture i gradskog prevoza, rješavanje problema sa nelegalnim odlagalištima otpada i primjena energetski efikasnih principa u građevinarstvu”, kazali su iz Agencije.

Oni su dodali da te principe, osim za izgradnju novih objekata, treba primijeniti i na starim objektima, zamjenom stolarije i rekonstrukcijom fasada-ugradnja termoizolacionih materijala.

“Građani poboljšanju ovog stanja mogu pomoći odgovornim ponašanjem prema životnoj sredini, konkretno, redovnim održavanjem vozila, u skladu sa mogućnostima primjena pravila energetske efikasnosti prilikom izgradnje i rekonstrukcije stambenih objekata, korišćenjem alternativnih vidova transporta i slično”, poručili su iz Agencije.

Kako su kazali, problemi kvaliteta vazduha mogu se riješiti realizacijom aktivnosti koje iziskuju velika novčana sredstva i zajedničkim pristupom državnih i lokalnih organa i cjelokupne zajednice.

“Jer je, osim unapređenja infrastrukture, neophodno i unapređenje naše svijesti i promjena ponašanja prema prirodi i njenim resursima”, zaključili su iz Agencije.