Ministarstvo održivog razvoja i turizma objavilo je Nacrt detaljnog prostornog plana za prostor višenamjenske akumulacije na rijeci Komarnici na 200 stranica, i od četiri razmatrane varijante budućeg ogromnog vještačkog jezera opredijelila se za kotu normalnog uspora od 811 metara nadmorske visine.

Za manje upućene čitaoce Analitike, kota normalnog uspora je kota kod koje je ispunjen korisni nivo akumulacije. Iako se u dokumentu navodi da je u pitanju višenamjenska akumulacija, svima je jasno da će se akumulacija primarno koristi za buduću hidroelektranu (HE) Komarnica.

Veliki dio toka rijeka Komarnice i Pridvorice će se pretvoriti u vještačko jezero u dužini od skoro 14 km u pravcu kanjona Nevidio i skoro 17 km u pravcu Šavnika.

Procijenjena vrijednost građevinskih radova je 189,39 miliona eura, vrijednost hidro-mašinske opreme 16,9 miliona eura, elektro i elektro-mašinske opreme 31,5 miliona eura, tako da je ukupna vrijednost HE Komarnica 237,8 miliona eura.

Geografski gledano, rijeka Komarnica pripada slivu rijeke Pive i posjeduje izuzetan hidroenergetski potencijal.

Za usvojenu kotu normalnog uspora 811 metara nadmorske visine, zapremina akumulacije je oko 227 miliona metara kubnih, korisne zapremine 136 miliona metara kubnih i površine akumulacije 3,8 miliona metara kvadratnih.

Četiri varijante: Obrađivači Nacrta plana su ukupno razmatrali četiri varijante sa kotama normalnog uspora 801, 806, 811 i 816 metara nadmorske visine.

Najvažniji kriterijum za definisanje kote normalnog uspora je uslov i obaveza da se ne remeti prirodni režim u zoni naselja Šavnik i u zoni Kanjona Nevidio.

Vlada se kao najoptimalniju opredijelila za kotu 811, a odustala i od kote 816 koja je ekonomski najprofitabilnija jer takva akumulacija HE Komarnice ugrožava i grad Šavnik i Kanjon Nevidio.

„Proračunom je konstatovano da za kotu normalnog uspora na 811 mnm uspor od akumulacije nema uticaj na prirodno tečenje rijeke Pridvorice u zoni Šavnika odnosno da se gubi na oko jedan km nizvodno od naselja Šavnik“, piše u Nacrtu detaljnog plana.

Brana visine 176 metara: Hidroelektrana Komarnica se predviđa kao uzvodna stepenica HE Piva koja će proizvoditi oko 213 GWh električne energije.

Buduća elektrana koristiće hidropotencijal rijeke Komarnice, između akumulacije Piva i zone naselja Šavnik, do kanjona Nevidio.

Brana HE Komarnica se planira na lokaciji Lonci, u suženom dijelu kanjona rijeke Komarnice, 45 km uzvodno od postojeće brane HE Piva. Površina sliva Komarnice iznosi oko 775 km2 što čini ukupno 56% površine sliva Pive.

„Profil je uzak, kanjonskog tipa, je širine od oko 30 m na koti 650, do oko 140 m na koti 820 mnm. Kanjonske strane se pružaju strmo uvis, na lijevom boku od kote 650 mnm do 820 mnm, a na desnom do kote 720 mnm, a odatle vertikalno na gore do kote 820 mnm. Iznad kote 860 mnm kanjon se širi“, opisuje se u Nacrtu.

Za potrebe pristupa HE Komarnica planira se izgradnja pristupnog puta od 10,9 kilometara, koji bi se odvajao na devetnaestom kilometru puta Nikšić – Foča kod sela Brezna. 

Lučno-betonska brana buduće HE Komarnica biće smještena u vrlo uskom „V“ profilu kanjona, i imaće prema “ optimizacionim analizama” u Idejnom projektu, konstruktivnu visinu od 176 m, poluprečnika oko 440 m i dužine oko 980 m.

Lokacija: Akumulacija će biti formirana od pregradnog mjesta – brane, obuhvatiće srednji tok Komarnice, Malu Komarnicu skoro do kanjona Nevidio i rijeku Pridvoricu na oko jedan km od Šavnika.

Preciznim planiranjem je postignuto da jezero dolazi do ulaza u Kanjon ali da nema uticaja po hidrologiju rijeke Komarnice u njemu.

Oprez zbog rasjeda Dube: Gradnja hidroelektrane je složeni građevinski poduhvat, tako da da se strogo mora voditi računa o geoloziji.

„Kao nepovoljan sa hidrogeološkog aspekta označen je rasjed Dube, s lijeve strane kanjona, generalnog pravca pružanja jugoistok-sjeverozapad. Označen je nizom vrtača, koje se završavaju dubokim jamama (jama Đurov do i dr). Postoje realne preTpostavke da rasjed Dube na potezu: Previja-Koštanica-Duba ima značajnu hidrološku funkciju, odnosno da se duž ovog rasjeda mogu gubiti vode iz akumulacije za HE Komarnica, prema jakim vrelima Dube, (oko 500l/s). Hidrogeološku funkciju rasjeda Dube treba provjeriti kroz naredne faze istraživanja, izvođenjem novih piezometara i opita bojenja u jami Đurov do“, upozoravaju autori.

Pored vodosnabdijevanja, akumulacija je pogodna za razvoj ribljeg fonda, ribarstva i sportskog ribolova.

„Posebna ekonomska korist na lokalnom nivou se može očekivati u okviru mogućnosti zapošljavanja je rpostoji mogućnost zapošljenja oko 100 ljudi“, zaključuju autori.

Priča o gradnji HE Komarnica u Crnoj Gori traje već tri decenije i sve je ostalo na planovima i proračunima.

Pošto će energetski kabl Crna Gora – Italija biti u punoj funkciji naredne godine, jasno je da je HE Komarnica  zbog vrste energije koju će proizvoditi biti superprofitabilna, i država, ukoliko sama ne odluči da realizuje projekat, veoma lako će naći investitora.