Španija će u nedjelju pokušati da se domogne četvrtog naslova pobjednika Eurobasketa, a Francuska drugog. No, u takmičenju koje ima izuzetno dugu tradiciju, i dalje su najtrofejnije države kojih odavno nema – SSSR i naša bivša SFR Jugoslavija.

Prvi Eurobasket održan je 1935. godine u Švajcarskoj, a u finalu je Letonija bila bolja od Španije, danas nestvarnim rezultatom – 24:18. Bilo je to i prvo međunarodno takmičenje koje je organizovala FIBA.

Od tada do danas, 14 različitih država osvajalo je naslov prvaka Evrope. Najviše titula ima Sovjetski Savez (14), koji je pritom osam njih osvojio u nizu – od 1957. do 1971. godine.

Druga po broju osvojenih šampionata je nekadašnja SFR Jugoslavija, koja je najbolja na Eurobasketu bila 1973, 1975, 1977, 1989 i 1991. godine.

Po tri titule osvajali su Španija i Litvanija, te nekadašnja SR Jugoslavija.

Italijani i Grci peli su se dva puta na pobjedničko postolje, a po jednom košarkaši Francuske, Slovenije, Rusije, Mađarske, Njemačke, Letonije i Čehoslovačke.

Osvajali i Egipćani

Interesantno je da je 1949. godine pobjednik, ujedno i domaćin Eurobasketa bio Egipat. No, bili su oni samo jedna u nizu država van Evrope koje su svojevremeno igrale na Eurobasketu – bili su tu i košarkaši Irana, Libana i Sirije.

Inače, najviše nastupa na Eurobasketu imaju košarkaši Francuske. Od ukupno 41 šampionata, oni su igrali na 39. Slijede Italija (38), Španija (32) i Izrael (30).

Najviše poena u istoriji Eurobasketa postigli su Pau Gasol (1.183), Toni Parker (1.104) i Dirk Novicki (1.052).

Galis drži niz rekorda, i Korać dio antologije

No, kada se sve pretvori u postignute poene po utakmici, poredak je znatno drugačiji, pa prva tri mjesta zauzimaju legendarni grčki košarkaš Nikos Galis (31.2), nezaboravni jugoslovenski as Radivoj Korać (24.8), te jedno ime iz skorije prošlosti Eurobasketa – Britanac Luol Deng (24.6). Ipak, treba uzeti u obzir to da je Deng odigrao svega pet mečeva, dok su i Galis i Korać na Eurobasketu imali više od 30 mečeva.

Galis prednjači i po najboljem poenterskom učinku na jednom Eurobasketu. On je 1987. godine postizao čaj 37 poena po utakmici.

Galis i Korać, pritom, dijele jedan izuzetan rekord – obojica su završili četiri izdanja Eurobasketa kao najbolji strijelci.

Među rekorderima je i Krešimir Ćosić

Kada smo već kod igrača, ne treba zaboraviti ni Krešimira Ćosića, koji je odigrao najveći broj utakmica na Eurobasketu (69). Pritom je od devet šampionata na kojima je nastupio, njih sedam okončao sa osvojenom medaljom.

Košarkaši SSSR vlasnici su jednog rekorda koji vjerovatno nikad neće biti nadmašen. Oni su od 1955. do 1969. odigrali čak 59 utakmica na Eurobasketu bez poraza. Taj nevjerovatan niz prekinula je Jugoslavija, slaveći nad SSSR-om na Eurobasketu 1969. rezultatom 73:61.

SSSR je vlasnik rekorda i za najubjedljiviji trijumf u finalu. Dogodilo se to u Štutgartu 1985. godine, kada su Sovjeti slavili nad Čehoslovačkom, rezultatom 120:89.