U Crnoj Gori se bilježi najveći broj slučajeva zaraze korona virusom u regionu, a po broju vakcinisanih smo na dnu evropske liste. Uprkos upornim apelima ljekara i naučnika u korist vakcinacije, strah koji uglavnom preko društvenih mreža šire teoretičari zavjere je za sada prevagnuo kod dobrog dijela građana

Turistička sezona je sve bolja, a epidemiološka situacija gora. U Crnoj Gori se bilježi najveći broj slučajeva zaraze korona virusom u regionu, a po broju vakcinisanih smo na dnu evropske liste. U Crnoj Gori je registrovano 433 zaraženih na 100.000 stanovnika u posljednjih 14 dana, što je dovelo do prvog mjesta među zemljama regiona. Crni rekord Crnoj Gori donio je i broj aktivnih slučajeva kojih je 497 na 100.000 stanovnika, kao i hospitalizovanih od kovida 19, kojih je, prema zvaničnim podacima, 18 na 100.000 stanovnika. Najveći broj novih slučajeva je u primorskim opštinama Budvi, zatim Ulcinju, Tivtu i Kotoru.

Do sada je obje doze vakcine primilo svega 26 odsto stanovništva, dok je prvu dobilo 31 odsto, ukupno 42,1 odsto punoljetnih građana. Najmanje interesovanje za vakcinaciju je u populaciji između 19 i 29 godina, pokazuju podaci Instituta za javno zdravlje. Zbog toga je Institut mjerama  od 30. jula, za ulazak u ugostiteljske objekte, diskoteke, noćne klubove, utakmice i na odlazak na manifestacije, propisao obavezu da osoba ima dokaz da je primila najmanje jednu dozu vakcine, dokaz da je preboljela virus, negativan PCR ili antigenski test.

U toku je početak novog talasa epidemije, upozorio je direktor Instituta za javno zdravlje Igor Galić, i pozvao sve da se pridržavaju propisanih mera. Iz Instituta za javno zdravlje uporno ponavljaju da je jedina efikasna zaštita vakcinacija. Uprkos apelima ljekara i naučnika u korist vakcinacije, strah koji uglavnom preko društvenih mreža šire teoretičari zavjere je za sada prevagnuo kod dobrog dijela građana.

Nedavno objavljeno istraživanje koje je sprovela istraživačka agencija Ipsos uz podršku britanske Ambasade u Podgorici i UNICEF-a pokazalo da svaki peti građanin Crne Gore, odnosno 20 odsto stanovništva vjeruje u teorije zavjere o vakcinama. Rezultat – za razliku od Crne Gore, u većini evropskih zemalja do kraja protekle sedmice vakcinisano je više od polovine stanovništva. Rekorder u Evropi je Malta, sa oko pola miliona stanovnika, što je više od 77 odsto stanovnika.

Doktor Nemanja Radojević, specijalista sudske medicine, koji je tokom prvog talasa bio član Kriznog medicinskog štaba, izjavio je da je s nekih 25 odsto vakcinisane populacije s obje doze, rezultat skroman ali i očekivan: „U rangu s bilo kojim drugim parametrom u vezi bilo čega u Crnoj Gori kasnimo za razvijenim državama Evropske unije i svijeta koje su trenutno na nivou oko 50 do 65 odsto.“ On smatra da razlog ovakve statistike nije u vezi s „kašnjenjem” u nabavci vakcina, već je u svijesti građana: „Mi od nas ne možemo pobjeći.“

I neke od zemalja koje su bile rekorderi u vakcinaciji sada se susreću sa velikim brojem novih slučajeva delta soja. Jedna od njih je Izrael. Tamošnji podaci govore da je stopa teških oboljenja delta sojem koronavirusa koji se brzo širi, šest puta veća među starijim ljudima koji se nisu vakcinisali nego kod vakcinisanih istog doba. Po podacima Ministarstva zdravlja Izraela, među vakcinisanim Izraelcima od 60 godina i starijim 16,6 ljudi na 100.000 je u ozbiljnom stanju, dok je kod nevakcinisanih 98,5 teških slučajeva. Kod osoba mlađih od 60 godina, koje nisu vakcinisane, na svakih 100.000, u teškom stanju je prosječno 1,6, a među potpuno vakcinisanim 0,5.

I u Srbiji ističu da je podatak da je 90 odsto oboljelih koji su na bolničkom liječenju nevakcinisano, dovoljan razlog da se kaže da vakcine imaju dobar učinak.Virusološkinja Ana Gligić ocijenila je da neće biti potrebna treća doza vakcine protiv koronavirusa, jer, kako je ukazala, četvrti talas neće biti teži od prethodnog: „Većina oboljelih sada ima kliničku sliku sličnu prehladi, i to je, uz činjenicu da se teže forme bolesti razvijaju samo kod nevakcinisanih, znak da nam nije potrebna treća doza vakine.“

Profesor Endrju Polard, rukovodilac tima za razvoj vakcine u Oksfordu, izjavio je za Gardijan, da treća doza vakcine u ovom trenutku nije potrebna. Prema njegovim riječima, višak vakcina  bi trebalo donirati drugim državama. Mišljenja je i da bi odluka o vakcinaciji trećom dozom trebalo da se zasniva na naučnim istraživanjima i naglašava da za sada ne postoji nijedan dokaz o povećanju teških oblika bolesti i smrtnih slučajeva kod osoba koje su primile dvije doze vakcine.

A virus ne staje. Nova mutacija virusa, nazvana lambda soj, otkrivena je u 30 država, prije svega u Južnoj Americi, ali pojedinačni slučajevi su registrovani i u Evropi – Španiji, Velikoj Britaniji, Italiji i Njemačkoj. Za sada je Svjetska zdravstvena organizacija tu varijantu proglasila „varijantom pod istragom.“ No, japanski naučnici smatraju da lambda ispunjava sve uslove da se proglasi „zabrinjavajućom varijantom.“ Prema japanskoj naučnoj studiji, jedna mutacija ovog soja ima za posljedicu da antitijela slabije mogu da neutralizuju virus. Preciznije – smanjena je imunost vakcinisanih i onih koji su preboljeli koronu.

POČETAK ŠKOLSKE GODINE
Poželjna vakcinacija zaposlenih u prosvjeti

Ministarstvo prosvjete, nauke, kulture i sporta predložilo je da školska godina počne 1. septembra, uz prisustvo djece u školama i uobičajeno trajanje školskog časa od 45 minuta, ukoliko to epidemiološka situacija bude dozvoljavala.Direktor Instituta za javno zdravlje (IJZ) Igor Galić kazao je da je ta ustanova načelno saglasna sa stavovima Ministarstva prosvjete, nauke, kulture i sporta i UNICEF-a, ali da će, zbog neizvjesnosti razvoja epidemiološke situacije, konačne preporuke dati u narednom periodu. On je istakao da bi bilo poželjno da se svi zaposleni u prosvjeti, kao i roditelji djece koja pohađaju nastavu, vakcinišu.

GLOBALNA NERAVNOTEŽA U VAKCINACIJI
Svijet bi trebalo da bude zgrožen

Svjetska zdravstvena organizacija (SZO) pozvala je 20 najmoćnijih svjetskih lidera da preokrenu „sramnu“ globalnu neravnotežu u pristupu vakcinama protiv kovida-19.

Brus Ajlvord, kanadski epidemiolog i visoki zvaničnik SZO, ocijenio je da bi svijet trebalo da bude „zgrožen“ i upitao se da li bi situacija bila gora da se aktivno nastojalo da se spriječi imunizacija najsiromašnih stanovnika Zemlje, prenio je londonski Gardijan. Svjetski mediji su prenijeli da je do sada globalno upotrijebljeno oko 4,5 milijardi vakcina. U zemljama sa visokim prihodima prema kategorizaciji Svjetske banke upotrijebljene su 104 doze vakcina na 100 ljudi, a u 29 najsiromašnijih zemalja svega dvije doze na 100 ljudi.

Ajlvord je uputio apel da se izvrši uticaj na političare i najviše poslovne krugove i objasni im se da izdvajanje većeg broja vakcina za siromašne zemlje ne ugrožava izborne rezultate, niti utiče na smanjenje profita: „Vjerovatno je dvadesetak ljudi u svijetu od ključnog značaja za rješavanje ovog problema nejednakosti. To su ljudi koji su na čelu velikih kompanija ili lideri zemalja koje proizvode vakcine. Potrebno nam je da tih 20 ljudi odluče da riješe ovaj problem do kraja septembra i kažu preokrenućemo ovu situaciju tako da bar 10 odsto populacije svake zemlje bude vakcinisano.“ SZO zahtijeva da svaka zemlja na svijetu do kraja septembra vakciniše najmanje 10 odsto svoje populacije, najmanje 40 odsto do kraja ove godine, a 70 odsto do sredine 2022. godine.

U međuvremenu, njemačka biotehnološka kompanija BioNTech objavila je da joj je prihod više nego ustostručen u drugom tromjesečju zahvaljujući prodaji vakcina protiv kovida 19. Kako prognoziraju u toj kompaniji, u cijeloj godini prihodi će dostići oko 15,9 milijardi eura.