Međunarodna studija, do sada najvećih razmjera, sprovedena na ljudima koji pate od takozvanog dugog kovida identifikovala je preko 200 simptoma i uticala na istraživače da pozovu na uspostavljanje nacionalnih programa praćenja.

Studija je, kako prenosi „Gardijan“, pokazala da se mnoštvo simptoma dugog kovida – počev od magle u glavi do halucinacija, drhtavice do tinitusa – širi na deset organskih sistema u tijelu, a trećina simptoma muči pacijente najmanje šest mjeseci.

Nacionalni program praćenja pomogao bi u boljem razumijevanju koliko ljudi je pogođeno i kakva im je podrška potrebna, kazali su istraživači. Oni su, takođe, pozvali da kliničke smjernice za procjenu pacijenata za koje se sumnja da imaju dugi kovid budu proširene i mimo kardiovaskularnih i testova funkcije pluća.

Atena Akrami, neurološkinja na Univerzitetskom koledžu u Londonu, jedna od autorki studije, kazala je za britanski list: „Puno post-kovid klinika u Britaniji se fokusira na respiratornu rehabilitaciju. Istina je da dosta ljudi pati od kratkog daha, ali oni takođe imaju i niz drugih problema i tipova simptoma kojima klinike treba da pristupe na više holistički način“.

Ona je kazala da i dalje osjeća simptome 16 mjeseci pošto se zarazila koronavirusom, dodajući: „Vjerovatno postoji desetine hiljada pacijenata koji u tišini pate od dugog kovida, nesigurni da li su njihovi simptomi povezani s kovidom-19”.

Komentarišući studiju, Akrami je kazala da, mada se u javnosti puno pričalo o dugom kovidu, sprovedeno je malo sistemskih studija o istraživanju te populacije.

„U ovom jedinstvenom pristupu, obratili smo se direktno pacijentima s dugim kovidom širom svijeta kako bismo postavili osnovu dokaza za medicinsko istraživanje, unapređenje njege i zastupanje populacije s dugim kovidom. Ovo je do sada najopsežnija karakterizacija simptoma dugog kovida“, kazala je Akrami.

Studija, objavljena u Lansetovom žurnalu EclinicalMedicine, sprovedena je na 3762 osobe s potvrđenom ili mogućom dijagnozom dugog kovida iz 56 država. Identifikovana su 203 simptoma, od kojih je njih 66 praćeno tokom sedam mjeseci.

Najuobičajeniji simptomi su bili malaksalost, brzo umaranje, magla u glavi. Među drugim simptomima su vizuelne halucinacije, drhtavica, svrab, osip, promjene menstrualnog ciklusa, seksualna disfunkcija, aritmije, problemi s kontrolom bešike, gubitak pamćenja, zamućen vid, dijareja i tinitus.

Gardijan piše da su istraživači vremenom zabilježili napredovanje simptoma. „Nakon šest mjeseci većina preostalih simptoma su sistemski – poput regulisanja tremperature, zamora, – i neurološki koji pogađaju mozak, kičmenu moždinu i nerve“, kazala je Akrami.

Ispitanici sa simptomima koji su trajali duže od šest mjeseci, njih ukupno 2.454 kazali su da su tokom sedmog mjeseca osjetili u prosjeku 13,8 simptoma.

Tokom bolesti, simptomi pacijenata u prosjeku pogađaju oko devet organa. „To je važno za medicinske istraživače koji pokušavaju da utvrde kakvi su mehanizmi bolesti, ali, takođe, i za ljekare koji pružaju njegu i liječenje jer im pokazuje da ne treba da se fokusiraju samo na jedan sistem organa“, kazala je Akrami.

Oko 22 odsto učesnika studije kazalo je da nijesu mogli da rade – da su otpušteni, da su morali na duže bolovanje ili odsustvo, da su dali otkaz – zbog svoje bolesti. Oko 45 odsto učesnika studije je tražilo da im se smanje radne obaveze.